De medewerkers en vrijwilligers verbonden aan het museum zijn heel divers.  Er zijn verschillende geslachten, genderidentiteiten en seksuele oriëntaties. Mensen verschillen ook op vlak van culturele en sociale achtergrond, leeftijd, levensstijl, gedrag, beperkingen en mogelijkheden. Sommige groepen hebben daarmee meer of minder privileges. De privilege walk is een oefening die bijdraagt aan bewustwording  en gesprek onder medewerkers rondom kansen(on)gelijkheid, machtsstructuren en uitsluiting in de maatschappij – en dus ook in het museum. Samen Inclusief partners probeerden deze vorm in verschillende varianten uit. 

Door middel van een groepsoefening wordt in de privilege walk de focus gelegd op de persoonlijke ervaringen van de deelnemers. Zij ondervinden ‘aan den lijve’ wat privileges zijn en wat de effecten zijn van het hebben of ontbreken ervan. Zij moeten voor- of achteruit stappen wanneer ze in een bepaalde situatie meer of minder geprivilegieerd waren. Zo werd duidelijk dat niet iedereen dezelfde kansen heeft in het leven. Het nadeel van deze vorm is dat het erg confronterend kan zijn en mensen hun eigen ervaringen moeten inzetten om tot bewustwording te komen. Om toch te zorgen voor deze bewustwording, leek het beter om niet de eigen privileges te bevragen, maar de privileges van een fictieve persoon.  Hiertoe hebben we een alternatieve privilege walk ontwikkeld, waarbij men vragen beantwoord aan de hand van kaartjes over een fictief persoon.

Startpositie is (on)gelijk

De collega’s (bij voorkeur een groep van <20 personen) staan in een rij, zij aan zij. Iedereen heeft een kaartje met een persoonsbeschrijving ontvangen. Men leest het kaartje goed door en verplaatst zich in de persoon op het kaartje. Vervolgens worden er 20 vragen gesteld. Soms kan het antwoord op het kaartje gevonden worden en soms moet men het antwoord zelf vinden. Per vraag moet men een stap naar voren of naar achteren doen. Bijvoorbeeld:

• Als jouw religieuze feestdagen geen officiële vrije dagen zijn, doe dan een stap naar achter.
• Als jouw ouders voldoende geld hadden om de rekeningen aan het einde van de maand te betalen, doe dan een stap naar voren.
• Als je ooit bent aangehouden, alleen vanwege je etnische achtergrond, doe dan een stap naar achter.

Na 20 vragen staat er een collega vooraan en er staat iemand achteraan. Deze personen vraag je om iets te vertellen over degene op hun kaartje en waarom ze denken dat die persoon vooraan of juist achteraan is geëindigd. Hoe voelt dit en wat valt het meeste op? Daarna stel je wat mensen in het midden dezelfde vraag. Meestal komt er snel een goed gesprek of discussie op gang met waardevolle bijdragen en verhalen.

Terugkoppelen naar de praktijk

Bij de afsluiting benoemen we dat we ons hebben ingeleefd in een fictief persoon en dat we daarmee de vragen hebben beantwoord op basis van aannames. In het echte leven is het belangrijk deze aannames niet te doen, maar het gesprek met elkaar aan te gaan. Deze vorm is een spelvorm, die wel laat zien hoe privileges in de praktijk – ook in het echte leven – werken. Sommige mensen staan op basis van (een onderdeel van) hun identiteit op een heel andere startpositie in het leven dan anderen. Met deze alternatieve privilege walk zorgen we voor deze bewustwording en een goed gesprek, zonder zomaar de persoonlijke ervaringen van medewerkers hiervoor te gebruiken.

Meer weten?

• Download Alternatieve Privilege Walk (volgt)
• Doe een privilege walk onder professionele begeleiding, bijvoorbeeld met Sarita Bajnath
• Lees het praktijkvoorbeeld van de (traditionele) privilege walk bij NEMO