Discovery Museum betrok de Samen Inclusief klankbordgroep in een vroeg stadium bij de ontwikkeling van een nieuwe tentoonstelling. Hoe hebben ze dit ervaren en welke tips kunnen ze geven met betrekking tot het werken met een klankbordgroep?

Het ontwikkelen van nieuw museumaanbod, zoals een expositie, is een proces waar heel wat bij komt kijken. In het geval van Discovery Museum is het vaak de vraag hoe we veelomvattende, complexe onderwerpen, zoals kunstmatige intelligentie of klimaatverandering, op een begrijpelijke en aansprekende manier kunnen overbrengen op onze bezoekers. Zonder dat we daarbij belerend uit de hoek willen komen en liefst óók nog met voldoende interactieve onderdelen, die achterliggende principes op een “hands-on” manier inzichtelijk maken.

Klankbordgroep

In ons streven naar het worden van een zo toegankelijk en inclusief mogelijk museum willen we exposities bovendien toetsen aan daarvoor geldende criteria. In het proces van de ontwikkeling van een nieuwe tentoonstelling rondom de aarde en duurzaamheid wilden we deze spreekwoordelijke koe dan ook in een vroeg stadium bij de horens vatten, zodat we in het verdere traject gespitst zouden blijven op toegankelijkheids- en inclusieaspecten binnen de tentoonstelling. We hadden dan ook de wens het conceptontwerp van de tentoonstelling voor te leggen aan een klankbordgroep met expertise op het gebied van toegankelijkheid en inclusie. Wellicht waren er zaken die we over het hoofd zagen of zaken waar we nog onvoldoende aandacht aan besteed hadden?

Als museum hebben we zelf helaas nog geen klankbordgroep, maar als één van de deelnemende musea aan Samen Inclusief (SI), kregen we gelukkig de kans de klankbordgroep van Samen Inclusief hiervoor uit te nodigen. Een aantal leden van de Samen Inclusief klankbordgroep gaf gelukkig gehoor aan onze uitnodiging deel te nemen aan de feedbacksessie. De sessie vond online plaats (vanwege corona i.c.m. de reisafstand naar Kerkrade) en voor de deelname hebben we een kleine vergoeding beschikbaar gesteld. Ter voorbereiding op de sessie hadden we de deelnemende leden van klankbordgroep het ontwerpvoorstel voor de expositie gestuurd, zodat men zich naar wens konden inlezen.

Ervaring en tips

Aan de sessie namen verder nog vier medewerkers van het museum deel. Na het algemene voorstelrondje hebben we een check-in gedaan met een ijsbreker: vertel iets dat niet veel mensen van je weten. Dit zorgde ervoor dat ook de medewerkers vanuit het museum zich kwetsbaarder moesten opstellen. In zo’n sessie komt het voor dat de deelnemers vanuit de klankbordgroep dingen delen die voor hen erg persoonlijk zijn, die raken aan een deel van hun identiteit. Als museummedewerker zit je er vooral met een professionele pet op. Een dergelijke ijsbreker kan die scheve verhouding misschien iets rechttrekken (tip #1 ).

We kregen fijne nieuwe inzichten, waar we vooraf niet van wisten dat we ernaar op zoek waren

Hoewel we vooraf een aantal vragen hadden geformuleerd (tip #2), volgde de sessie haar eigen pad, waarbij we uiteindelijk toch antwoord hebben gekregen op onze vragen én heel fijne nieuwe inzichten, waar we vooraf niet van wisten dat we ernaar op zoek waren. Het werkte voor ons goed de vragen als leidraad achter de hand te houden, maar verder het gesprek de vrije loop te laten en open te staan voor andere wendingen (tip #3).

Het tentoonstellingsproject waarvoor we de sessie met de klankbordgroep op touw hadden gezet, heeft – door allerlei voortschrijdende inzichten – uiteindelijk een heel andere wending gekregen, zoals dat gaat. Desalniettemin zijn de inzichten die we hebben opgedaan in ons gesprek met de klankbordgroep heel waardevol gebleken en wordt er intern nog vaak aan gerefereerd. Het is dan ook fijn om terug te koppelen naar de deelnemers van de klankbordgroep wat er met de resultaten van de sessie gebeurt en hoe het verder gaat met het project (tip #4 – die wij, nu ik erover nadenk, zelf niet voldoende ter harte hebben genomen…werk aan de winkel!)

Meer weten?

• Carola van ’t Hof
• Praktijkvoorbeeld: Handreiking klankbordgroep
• Praktijkvoorbeeld: De klankbordgroep – onze ervaringen
• Podcast: Als je niet praat, je mond gaat stinken