Aan de slag
Dementievriendelijke rondleidingen
Desirée Hagens, Rijksmuseum Boerhaave
Tijdens het programma Samen Inclusief onderzocht de Actiegroep Programma wat er komt kijken bij inclusief en toegankelijk programmeren. Een belangrijk inzicht is om niet voor anderen te denken. Zoek samenwerking met mensen die de ervaring en expertise hebben die niet binnen jouw team aanwezig zijn. Via een aantal praktijkverhalen op deze website delen leden van de Actiegroep Programma hun ervaring met zo’n samenwerking bij het ontwikkelen van programma.
Speciaal voor mensen met dementie, hun dierbaren en zorgbegeleiders biedt Rijksmuseum Boerhaave sinds 21 september 2022 – Wereld Alzheimer Dag – dementievriendelijke rondleidingen aan onder de noemer ‘Verheugenis’.
In kleine groepen (maximaal tien personen) brengen we tijdens de Verheugenis-rondleidingen de museumobjecten tot leven door samen herinneringen op te halen en verhalen te delen. De focus ligt tijdens de rondleiding niet op de ziekte, maar op het beleven van een inspirerende middag. Op de museumzalen prikkelen we de groep op een laagdrempelige manier met vragen of opdrachten. Er is elke keer iets nieuws te zien, te doen en te ontdekken. Je hoeft vooraf geen kennis van de collectie te hebben; onze bezoeker staat tijdens Verheugenis centraal.
We krijgen uit allerlei onverwachte hoeken ontroerende reacties op de rondleiding die de kracht van objecten laat zien.
De groep ontvangen we in het museumcafé met een kop koffie of thee met iets lekkers. Daar maakt de groep kennis met de rondleider en de vrijwilliger. Vervolgens start de rondleiding en verplaatsen we ons door de museumzalen. Na de rondleiding nemen we weer plaats in het museumcafé om na te praten en te reflecteren op wat tijdens de rondleiding aan bod is gekomen.
De rondleidingen zijn gebaseerd op de methodiek van ‘Onvergetelijk museum ‘ dat is opgezet door Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum. De publicatie die zij hebben uitgegeven geeft goede tips voor de ontwikkeling van een dementievriendelijke rondleiding. Voor de verdere inhoudelijke ontwikkeling van onze rondleiding hebben we advies ingewonnen bij onze collega’s van De Lakenhal, samengewerkt met Expertisecentrum Dementie en heeft een externe trainer onze rondleiders getraind voor de begeleiding van mensen met dementie.
De rondleiding hebben we getest met drie verschillende pilotgroepen. Een van de begeleiders uit de pilotgroepen kon haar geluk niet op na de rondleiding: “Verheugenis is een prachtig initiatief om ook mensen met dementie een leuk uitje te bieden. Ik vond het opvallend hoeveel ze zich nog konden herinneren toen we na de rondleiding aan de koffie zaten.”
De reacties van de deelnemers zijn heel positief en onze rondleiders voeren mooie gesprekken tijdens de rondleidingen. Rijksmuseum Boerhaave is nu bezig met de implementatie van de Verheugenis-rondleidingen in het vaste aanbod.
Meer weten?
